1. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Κτηματολογίου και Υποθηκοφυλακείου;

Συνοπτικά, το Κτηματολόγιο είναι ένα σύστημα πολύ πιο σύγχρονο και ολοκληρωμένο από το παλαιό σύστημα Υποθηκών και Μεταγραφών που υποστηρίζουν τα Υποθηκοφυλακεία. Με την καταγραφή στο κτηματολόγιο επιτυγχάνουμε την πλήρη καταγραφή της πληροφορίας που αφορά σε κάθε ακίνητο, συνδυάζοντας τη χωρική με τη νομική πληροφορία. Ως προς την εγγύηση της νομικής πληροφορίας, η υπεροχή της κτηματολογικής βάσης έγκειται στο ότι είναι κτηματοκεντρικά δομημένη. Δηλαδή, παρέχει τη δυνατότητα έρευνας με βάση το ακίνητο και όχι το πρόσωπο, όπως συμβαίνει σήμερα στα Υποθηκοφυλακεία. Ως προς την τεχνική πληροφορία, η κτηματολογική βάση εξασφαλίζει στον πολίτη πρόσβαση στα γεωμετρικά στοιχεία του ακινήτου, που σήμερα δεν είναι καταγεγραμμένα σε καμία βάση. Επιπλέον, στο κτηματολόγιο καταγράφονται δικαιώματα που σήμερα δεν είναι καταχωρισμένα σε καμία βάση δεδομένων, όπως είναι η συνήθης στην ελληνική περιφέρεια άτυπη πρακτική της χρησικτησίας.

2. Ποιοι πρέπει να υποβάλουν δήλωση στο κτηματολόγιο;

Όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν κάποιο ακίνητο στην περιοχή. Δικαιώματα είναι π.χ. η κυριότητα (πλήρης ή ψιλή),επικαρπία, δουλεία, μακροχρόνιες μισθώσεις, υποθήκη/προσημείωση, κατασχέσεις, αγωγές κ.λ.π. Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (π.χ. εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, εκτελεστής διαθήκης, διαχειριστής ακινήτου κτλ.).Η Δήλωση της περιουσίας σας είναι υποχρεωτική!

3. Πως δηλώνεται ακίνητο από κληρονομιά;

Κάθε κληρονόμος δηλώνει το μερίδιό του στο ακίνητο που έχει κληρονομήσει ακόμα και αν δεν έχει γίνει αποδοχή. Συγκεκριμένα υποβάλλονται:

Κληρονομιά με διαθήκη:

α) ο τίτλος του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει)

β) ληξιαρχική πράξη θανάτου

γ) αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης

δ) πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως άλλης διαθήκης και

ε) πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς.

Κληρονομιά χωρίς διαθήκη:

α) ο τίτλος του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει)

β) ληξιαρχική πράξη θανάτου

γ) πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών

δ) πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης και

ε) πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς.

4. Αν το ακίνητο μου ανήκει με χρησικτησία πως το δηλώνω;

Αν δεν υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση, πρέπει να υποβληθούν έγγραφα που να αποδεικνύουν τη χρησικτησία. Από τα έγγραφα θα πρέπει να αποδεικνύεται 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου. Στην χρησικτησία είναι υποχρεωτική η επισύναψη τοπογραφικού διαγράμματος.

5. Έχω την επικαρπία σε ένα σπίτι. Γιατί να υποβάλλω δήλωση και να πληρώσω αφού το σπίτι δηλώνεται από το παιδί μου, που έχει την ψιλή κυριότητα;

Η δήλωση αφορά δικαίωμα και όχι ακίνητο. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που ένα ακίνητο ανήκει σε παραπάνω από ένα άτομο, πρέπει όλοι όσοι έχουν δικαίωμα σε αυτό, να το δηλώσουν (π.χ. αυτός που έχει την ψιλή κυριότητα και αυτός που έχει την επικαρπία του ακινήτου)

6. Ποιος κάνει δήλωση όταν υπάρχει δουλεία;

Σε περίπτωση δουλείας (π.χ. διόδου από ιδιωτικό δρόμο, άντλησης νερού, θέασης) υποβάλλουν δήλωση και οι δύο συμβαλλόμενοι. Δηλαδή και ο δικαιούχος της δουλείας και ο κύριος του βεβαρημένου με τη δουλεία ακινήτου (δουλεύον ακίνητο).

7. Συνένωσα δυο χωράφια που αγόρασα και τώρα έχω ένα ενιαίο. Το δηλώνω ως ένα χωράφι;

Θα το δηλώσετε ως ένα δικαίωμα, μόνον εάν η συνένωση προκύπτει από πράξη(π.χ. συμβολαιογραφική), η οποία έχει μεταγραφεί.

8. Έκανα αντίρρηση στον Δασικό Χάρτη. Δηλώνω το αγροτεμάχιο στο Κτηματολόγιο;

Αγροτεμάχια που έχουν δασωθεί δηλώνονται κανονικά, όπως και οι ιδιόκτητες δασικές εκτάσεις. Μετά την τελική κύρωση των δασικών χαρτών θα ξεκαθαριστεί το τοπίο στις δασικές εκτάσεις.

9. Ποιο είναι το κόστος κατάθεσης της αίτησης;

Το τέλος κατάθεσης της δήλωσης εγγραπτέου δικαιώματος είναι 35 ευρώ ανά δικαίωμα επί του ακινήτου.

10. Έχω ένα ακίνητο στο χωριό και διάβασα ότι πρέπει να πληρώσω 35 ευρώ για το οικόπεδο, 35 ευρώ για το σπίτι και 20 ευρώ για την αποθήκη που έχω μέσα. Δηλαδή θα πληρώσω συνολικά 90 ευρώ;

Όχι θα πληρώσετε για ένα δικαίωμα το ποσό των 35 ευρώ, γιατί οι κατασκευές σε ακίνητα δεν αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες. Μόνο όταν τα κτίσματα έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο, δηλώνονται χωριστά.

11. Τι θεωρείται βοηθητικός χώρος; Πότε οι αποθήκες και τα πάρκινγκ δηλώνονται ως ξεχωριστό δικαίωμα και αντίστοιχα πληρώνουν;

Βοηθητικός χώρος είναι οι αποθήκες και τα πάρκινγκ, τα οποία δηλώνονται στο Κτηματολόγιο μόνο εφόσον είναι αυτοτελείς χώροι, δηλαδή έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο.

12. Αν γίνουν αγοραπωλησίες κατά τη διαδικασία εγγραφής στο Κτηματολόγιο;

Όποιος αποκτά δικαίωμα κατά την περίοδο υποβολής των δηλώσεων, δηλαδή αν κάποιος αγοράσει ακίνητο μέσα στο καλοκαίρι ή ωσότου οριστικοποιηθούν οι εγγραφές στο Κτηματολόγιο υποχρεούται να υποβάλει δήλωση, ασχέτως αν το δικαίωμα έχει ήδη δηλωθεί από τον προηγούμενο δικαιούχο.

13. Έχω υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο και τώρα θέλω να πουλήσω το ακίνητό μου. Είναι απαραίτητη η επισύναψη πιστοποιητικού Κτηματολογίου;

Όχι, δεν απαιτείται επισύναψη πιστοποιητικού ή βεβαίωσης υποβολής δήλωσης για να μεταβιβάσετε το ακίνητό σας. Ο αγοραστής έχει την υποχρέωση να δηλώσει το ακίνητο που αποκτά τώρα στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης, εντός ενός μηνός από την ημέρα που θα το μεταγράψει.

14. Τι είναι το υψούν;

Είναι το υπόλοιπο ποσοστό δόμησης που μετατρέπεται σε ύψος.

15. Δηλώνεται το δικαίωμα του υψούν;

Εφόσον υπάρχει ιδιοκτησία δηλώνεται ως και το δικαίωμα του υψούν σε κτίρια αν υπάρχουν χιλιοστά αδόμητα, σύμφωνα με τον συντελεστή δόμησης της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο.

16. Αν το ακίνητο μου είναι εκτός οικισμού έχω κάποια έκπτωση στο παράβολο;

Στις αγροτικές περιοχές εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού για παραπάνω από 2 δικαιώματα εντός του ίδιου Ο.Τ.Α.(Αιγίου, Συμπολιτείας, Ερινεού) πληρώνουν μόνο 2 δικαιώματα ανεξάρτητα του συνολικού αριθμού αυτών.

17. Το χωράφι μου το άφησε ο πατέρας μου δια στόματος. Το δηλώνω στο Κτηματολόγιο;

Ναι το δηλώνετε κανονικά και θα καταθέσετε κάποιο αποδεικτικό στοιχείο όπως: δικαστική απόφαση (εφόσον υπάρχει) ή έγγραφα από το συνδυασμό των οποίων θα αποδεικνύεται η 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ, κ.λπ., μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων κ.λπ.).

18. Δηλώνονται και τα αυθαίρετα;

Δηλώνεται ό,τι είναι νόμιμο. Το αυθαίρετο δεν είναι νόμιμο κτίσμα. Βεβαίως, αν κάποιος θέλει να το δηλώσει, μπορεί να το κάνει, αλλά αντιμετωπίζει τον κίνδυνο σε πιθανή παραβολή των στοιχείων με τα Πολεοδομικά Γραφεία να του επιβληθούν πρόστιμα. Το Κτηματολόγιο δεν νομιμοποιεί κτίσματα. Απλώς τα καταγράφει. Δηλαδή μια δήλωση αυθαιρέτου κτίσματος δεν μπορεί να λειτουργήσει ως «μέσον» για τη νομιμοποίησή του.

19. Δηλώνονται οι ημιυπαίθριοι χώροι που έχουν κλειστεί;

Δηλώνεται ότι είναι νόμιμο και ότι αναγράφει το συμβόλαιο κατοχής της ιδιοκτησίας. Κατ’ επέκταση οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι δεν δηλώνονται στο Κτηματολόγιο καθώς αποτελούν αυθαίρετες κατασκευές.

20. Αν υπάρχουν διαφορετικοί τίτλοι;

Αν η κυριότητα επί ενός ακινήτου έχει περιέλθει στον δηλούντα δυνάμει διαφορετικών τίτλων (π.χ., το 25% με δωρεά, το 30% με γονική παροχή και το 45% με αγορά) απαιτείται η κατάθεση όλων των τίτλων.

21. Αν έχει συσταθεί κάθετη ή οριζόντια ιδιοκτησία;

Σε περίπτωση σύστασης κάθετης ή οριζόντιας ιδιοκτησίας επί ακινήτου υπόχρεος είναι ο κάθε ιδιοκτήτης για το δικαίωμά του επί της οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας.

22. Σε περίπτωση δωρεάς εν ζωή ποιος δηλώνει το ακίνητο;

Δηλώνεται το δικαίωμα ψιλής κυριότητας από το παιδί και το δικαίωμα επικαρπίας από το γονιό.

23. Τι ισχύει για τους κατοίκους εξωτερικού;

Οι κάτοικοι εξωτερικού πρέπει και αυτοί υποχρεωτικά να δηλώσουν την περιουσία τους είτε οι ίδιοι είτε κάποιος εκπρόσωπος. Οι δυνατοί τρόποι υποβολής δήλωσης τους κατοίκους εξωτερικού είναι:

· Εφόσον η δήλωση συντάσσεται, υπογράφεται και κατατίθεται για λογαριασμό του δικαιούχου από τρίτον, απαιτείται ειδική εξουσιοδότηση με επικυρωμένο το γνήσιο της υπογραφής από τις Πρεσβείες/ Προξενεία της χώρας διαμονής τους.

· Με πληρεξούσιο που έχουν ήδη ορίσει με ειδικό ή γενικό πληρεξούσιο για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας τους στην Ελλάδα.

· Μέσω τρίτου με μια απλή εξουσιοδότηση. Στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι θα πρέπει να αποστείλουν ταχυδρομικά τη δήλωσή τους συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη και να επισυνάψουν τα απαραίτητα συνυποβαλλόμενα. Το πρόσωπο που εξουσιοδοτούν θα πρέπει να καταθέσει τη δήλωση στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης.

24. Τι είναι ο ΚΑΕΚ;

Ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου(ΚΑΕΚ) είναι ο μοναδικός για κάθε ακίνητο 12ψήφιος αριθμός, με τον οποίο γίνεται εύκολα και γρήγορα η αναζήτηση στη βάση δεδομένων του Κτηματολογίου. Τα δύο πρώτα ψηφία του κωδικού προσδιορίζουν τον Νομό στον οποίο βρίσκεται το γεωτεμάχιο π.χ. ο κωδικός 05 είναι ο Νομός Αττικής. Τα τρία επόμενα ψηφία προσδιορίζουν τον Δήμο ή την Κοινότητα εντός του νομού αναφοράς. Τα δύο επόμενα προσδιορίζουν τον «κτηματολογικό τομέα». Τα δύο επόμενα προσδιορίζουν την «κτηματολογική ενότητα» (η οποία, για αστικές περιοχές προσδιορίζεται με το οικοδομικό τετράγωνο, ενώ για αγροτικές περιοχές προσδιορίζεται με μία ομάδα γειτονικών γεωτεμαχίων τα οποία κατά προτίμηση περιβάλλονται από φυσικά όρια). Τα τελευταία τρία ψηφία αποτελούν τον αύξοντα αριθμό του γεωτεμαχίου εντός της ενότητας. Ο ΚΑΕΚ θεωρείται ο ΑΦΜ του ακινήτου και ακολουθεί το ακίνητο σε όλες του τις συναλλαγές.

25. Πώς θα δηλώσω την προίκα;

Η προίκα θα δηλωθεί από τη σύζυγο κατά πλήρη κυριότητα.

26. Μπορώ να κάνω δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο με δικαίωμα για το οποίο έχω μόνο προσύμφωνο;

Όχι καθότι το προσύμφωνο είναι πράξη μη μεταγράψιμη στο Υποθηκοφυλακείο, συνεπώς δεν σας κατοχυρώνει ότι κατέχετε το ακίνητο.

27. Γιατί είναι απαραίτητο το τοπογραφικό;

Αρκεί να σκεφτείτε ότι τα περισσότερα συμβόλαια που αναφέρονται σε οικόπεδα και αγροτεμάχια κυρίως σε οικισμούς η έκταση τους περιγράφεται π.χ. 2στρέμματα ή όσο είναι. Οπότε είναι απαραίτητο το τοπογραφικό για να αποτυπωθεί η ακριβής έκταση ,να προκύψουν τα σωστά τετραγωνικά μετρά ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στο μέλλον.

28. Έχω σωστό Τοπογραφικό στο συμβόλαιό μου, που όμως δεν έχει συντεταγμένες. Γιατί να ξαναπληρώσω καινούργιο;

Δεν είναι απαραίτητο να κάνετε νέο σχέδιο. Το τοπογραφικό του συμβολαίου καταθέτουμε στο κτηματολόγιο. Πρέπει όμως να δείξετε την ακριβή θέση του ακινήτου στον χάρτη του κτηματολογίου, για να μπορέσει ο υπεύθυνος της μελέτης να μετατρέψει το τοπογραφικό σε εξαρτημένο και να εφαρμόσει το εμβαδό και τις διαστάσεις του ακινήτου. Επίσης για καλύτερη ακρίβεια θα μπορούσατε να αναθέσετε σε Τοπογράφο Μηχανικό να ελέγξει το περίγραμμα του ακινήτου και να το συμπληρώσει με τις σύγχρονες συντεταγμένες.

29. Μου καταπάτησαν το οικόπεδό μου. Τί να κάνω;

Απευθυνθείτε πρώτα σε έναν Τοπογράφο Μηχανικό για να ελέγξει το συμβόλαιο ιδιοκτησίας σας και να μετρήσει το έδαφος που καταπατήθηκε και στη συνέχεια θα καταθέσετε με τη δήλωση σας το τοπογραφικό διάγραμμα με τα ακριβή όρια της ιδιοκτησίας και στις παρατηρήσεις θα σημειώσετε ότι υπάρχει καταπατημένη έκταση που θα πρέπει να σας αποδοθεί σύμφωνα με το συμβόλαιό σας.

30. Τι γίνεται όταν έχει γίνει απαλλοτρίωση(π.χ. από τον ΟΣΕ) και το οικόπεδο μου χωρίζεται στα δυο;

Σε αυτή τη περίπτωση θα πρέπει να γίνουν δυο δηλώσεις για το οικόπεδο. Να δηλωθεί δηλαδή σαν δυο οικόπεδα. Καλό είναι να δηλωθεί έτσι για να μην υπάρξουν προβλήματα στο μέλλον.